Programlama Dilleri Nelerdir?

1. Alt Seviye Programlama Dilleri
2. Orta Seviye Programlama Dilleri
3. Yüksek Seviye Programlama Dilleri

Programlama dili, yazılımda işlenmesi istenen algoritmayı ifade etme yoludur. Tüm elektronik cihazlar ve bilgisayarlar sadece “1” ve “0” rakamlarının bulunduğu makine dilinde işlem yaparlar. Bu sebeple yazılım hangi dilde yazılırsa yazılsın bir derleyici tarafından makine diline çevirilerek işler.

Makine dilinde program yazmak meşakkatli bir iştir. Bu sebeple programlama dilleri insan diline yakınlığına bakılarak alt, orta ve üst seviye olarak sınıflandırılmıştır.

Alt seviye programlama dilleri makine dillerine oldukça yakın dillerdir. Yani bir programlama dilinin alt seviye olması, donanıma yakın programlama dili olarak da belirtilebilir. Alt seviye programlama dilleri genellikle makine diline çevrilmesi için bir derleyiciye ihtiyaç duymadan işlemciler vasıtasıyla çalıştırılabilirler. Assembly, bunlara örnek olarak verilebilir.

Orta seviye programlama dilleri, alt seviye programlama dillerine göre daha anlaşılırdır. Oldukça esnek olan bu diller hem alt hem üst seviye programlama yapabilirler. Yani orta seviye programlama dilleri ile hem bilgisayar programlama hem de donanım programlama yapılabilir. C programlama dili, orta seviye dillere örnek olarak verilebilir.

Yüksek seviye programlama dillerine gelecek olursak en hızlı ve en etkili programlama dilleridir. Üst seviye programlama dilleri donanım programcılığına en uzak dillerdir. Bir diğer deyişle bilgisayar programcılığına hitap eder. BASIC programlama dili bu kategoriye örnek olarak gösterilebilir.

En Çok Kullanılan Programlama Dilleri (*)

Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE), en popüler programlama dillerini sıraladığı IEEE Spectrum listesinin 2017 sonuçlarını açıkladı. IEEE bu çalışmasında GitHub’da bulunan 300 programlama dilini esas aldığını belirtiyor. Tüm programlama dillerinin baz alınarak en popülerlerinin belirtildiği genel listede bu diller sıralanıyor.

İşte en çok kullanılan programlama dilleri:

1. Python
2. C
3. Java
4. C++
5. C#
6. R
7. JavaScript
8. PHP
9. Go
10. Swift
11. Arduino
12. Ruby
13. Assembly
14. Scala
15. Matlab
16. HTML
17. Shell
18. Perl
19. Visual Basic
20. Cuda

Bu diller web, mobil ve elektronik gibi uygulamalarda kullanılan programlama dilleri olarak da ayrıca sınıflandırılmaktadır.

Web Programlama Dilleri

Web programlama, web sunucular içerisinde yer alan sitelerin arayüzlerinde çalışan tüm fonksiyonların programlanmasıdır. Örneğin bir web sitesinin tasarımı da dahil olmak üzere içerisindeki tüm yazılım, web programlama dilleri ile yazılır.

Listede yer alan popüler web programlama dillerinin sırası aşağıdaki gibidir.

1. Python
2. Java
3. C#
4. JavaScript
5. PHP
6. Go
7. Ruby
8. Scala
9. HTML
10. Perl
11. Lua
12. Rust
13. Processing
14. D
15. Clojure
16. Ocaml
17. Actionscript

Elektronik için Programlama Dilleri

1. C
2. C++
3. C#
4. Python
5. Java 

Makine diline en yakın olan assembly programlama dili dışında başka diller ile de elektronik programlama yapılabilmektedir. Elektronik programlama dilleri sayesinde elektronik donanıma sahip cihazların kontrolü sağlanır. Elektronik programlamada kullanılan bazı dillerden bahsetmek istiyorum.

Programlanmış bir Elektronik Devre

C Programlama

C programlama dili 1969-1973 yılları arasında Dennis Ritchie tarafından geliştirilmiştir. C programlama dilinin çıkış amacı UNIX işletim sistemini geliştirebilmektir. Tüm zamanların en çok kullanılan dillerden biridir.

C programlama dili için 1989 yılında Amerika Ulusal Standartlar Enstitüsü (ANSI) tarafından standartlaştırıldı. Dilin bu versiyonu “ANSI C” olarak bilinir. C dili için standart oluşturulduktan itibaren standart C dilinde yazılan tüm yazılımlar standartlara uyumlu tüm derleyiciler veya platformlar tarafından derlenerek çalıştırılabilirler. Yazılımda standartlarda yer almayan kütüphaneler kullanıldığı takdirde farklı derleyicilerde ve platformlarda çalıştırılabilirler. C programlama dili çok esnek bir yapıya sahip olduğundan dolayı özgür kullanım alanı sağlasa da hataya yer vermeyen bir programlama dilidir. Bu yüzden dikkatli yazılması gerekir.

C programlama dilinin günümüzde kullanılan birçok dil ile bağlantısı vardır. Java, JavaScript, C#, C++, Objective C, Go, Swift, Python, PHP, Arduino gibi birçok programlama dilinin temeli doğrudan veya dolaylı olarak C’ye dayanır.

Bilgisayar programlamada olduğu gibi elektronik programlamada da önemli bir yere sahiptir. C programlama dili ile PIC, ATMEGA gibi neredeyse tüm mikroişlemciler sahip oldukları derleyiciler ile derlenerek programlanabilirler.

C++ Programlama

C++, Object Oriented (Nesne Yönelimli) bir dildir. 1979 yılında Danimarkalı bir bilgisayar bilimci olan Bjarne Stroustrup, “Sınıflarla C” konusunda çalışmalara başlamıştır ve 1983 yılında bu çalışma “C++” adını almıştır. Böylelikle C temelli, nesne yönelimli ve gelişmiş özelliklere sahip bir dil geliştirilmiştir. 1985 yılında ilk kez “The C++ Programming Language” kitabı yayınlanmıştır. Aralık 2017’de Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu (ISO) tarafından standartlaştırılmıştır.

Neredeyse tüm endüstriyel robot teknolojileri ve makinelerde, yapay zeka uygulamalarında ve birçok mikroişlemcide C++ programlama dili kullanılır.

C# Programlama

C++ gibi C dillerinden türemiştir. 2000 yılında Microsoft tarafından geliştirilmiş bir programlama dilidir. C++ gibi nesne yönelimli ve daha geniş programlama özelliklerine sahip bir programlama dilidir. C#’ın geliştirilme amacı basit, genel amaçlı, modern ve nesne odaklı bir dil olmasıdır. Hem işletim sistemlerinde hem de gömülü sistemlerde kullanışlıdır ve daha iyi derlenebilir bir yapıya sahiptir. Microsoft, dile özellik ekledikçe Visual Studio platformunda C# dilinin yeni versiyonlarını sunmaktadır.

Python Programlama

1990 yılında Guido Van Rossum tarafından geliştirilmeye başlanmıştır. Günümüzde Python Gönüllüleri Vakfı tarafından geliştirilme süreci devam etmektedir. Günümüzün en popüler programlama dili Python’dır. Kolay öğrenilebilir, yazılabilir ve herhangi bir derleyiciye ihtiyaç duymadan programlanabilir bir dildir. Windows, Mac OS, UNIX, LINUX gibi işletim sistemleriyle uyumludur.

Python dilinin kullanım alanı oldukça geniştir ve nesne yönelimli, çok amaçlı bir dildir. Elektronik programlamada da kullanılmaktadır, hatta Raspberry Pi geliştirme kartı Python dili ile programlanmaktadır.

YouTube kanalımızda bulunan Raspberry Pi ile Python derslerimize buradan ulaşabilirsiniz.

Blog sayfamızda bulunan Raspberry Pi ile Python derslerimize buradan ulaşabilirsiniz.

Örnek Raspberry Pi Programı

Java Programlama

Java, 1995 yılında Sun Microsystems’tan James Gosling tarafından geliştirilen, nesne yönelimli ve çok amaçlı bir programlama dili ve bilgi işlem platformudur. Şu anda geliştirici marka olarak bilinen Oracle ile Sun Microsystems arasında bir ortaklık bulunmaktadır. Java, C ve C++ dillerinden türetilmiştir. İlk çıktığında daha kullanım alanı dar, kısıtlı bir platform olsa da geliştirilerek günümüzün en yaygın programlama dillerinden biri haline geldi. Java dili, Java derleyicisi ile derlenir. Derleme sonucunda “bytecode” adı verilen sanal bir makine dili ortaya çıkar. Bu bytecode, Java Sanal Makinesi tarafından işletilir. Bu sayede yazılım, sanal makine bulunan tüm platformlarda çalışmaktadır. Günümüzde özellikle kurumsal alanda ve mobil uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. C++ gibi Java programlama dili de robotik alanda kullanılan bir programlama dilidir.

Arduino Programlama

Arduino, “wiring” ve “processing” programlama dillerinden türeyen ve temelinde C/C++ olan bir dilde programlanır. Arduino platformu, yazılan programın derlenmesi için Java ile geliştirilmiş bir IDE’ye (Tümleşik Geliştirme Ortamı) sahiptir. C ve C++ dillerindeki kodlama yapısına sahiptir ve basit söz dizimlerden oluşur.

Arduino IDE ilk açıldığında kullanıcının karşısına “setup()” ve “loop()” fonksiyonları çıkar. “setup()” fonksiyonu değişkenlerin tanımlandığı, pinlerin giriş, çıkış ve numara bilgilerinin belirtildiği ve diğer tek işlem gerektiren komutların yer aldığı fonksiyondur. “loop()” fonksiyonu ana algoritmanın bulunduğu kısımdır.

Blog sayfamızda bulunan Arduino derslerimize buradan ulaşabilirsiniz.

Örnek Arduino projelerimiz için Blog sayfamızdaki ve YouTube kanalımızdaki içerikleri inceleyebilirsiniz.

Örnek Arduino Programı

Özetlemek gerekirse, elektronikle ve robotikle ilgilenen bir makerın Arduino ve Raspberry Pi gibi platformlarda proje geliştirebilmeleri için Python, C ve Arduino programlama dillerini öğrenmelerini şiddetle öneriyoruz. 🙂

Mobil Programlama Dilleri

Günümüzün en popüler mobil programlama dilleri:

1. Java
2. C++
3. Objective-C
4. C#
5. HTML5
6. Swift

Günümüzün en büyük girişimleri ve teknoloji devlerinin en büyük ürünleri mobil uygulamalardan oluşuyor. Böylelikle mobil uygulama geliştirmek için sağlanan platformlar ve mobil programlama dilleri de gün geçtikçe değer kazanıyor. Mobil programlama dilleri ile Android, Windows Phone, iOS gibi mobil işletim sistemlerine uyumlu uygulama geliştirmek mümkündür.

Java

Java, mobil uygulama geliştirmek için de kullanılabilen bir dildir. Özel bir bilgisayar platformuna ihtiyaç duymadan, herhangi bir Java derleyicisi ile kolayca derlenebilmektedir. Tüm Android uygulamalarının temelinde bulunur.

C++

Android ve Windows işletim sistemli uygulamalarda C++ dili kullanılabilir.

Objective-C

Swift dilinin temeli olan dil ile iOS ve OS X işletim sistemlerinde uygulama geliştirmek mümkündür.

C#

Microsoft’un kendi geliştirdiği bu dil, Windows Phone uygulamalarının geliştirilmesine imkan sunar.

HTML5

HTML dilinin 5.versiyonu ve CSS3 ve JavaScript ile birleştirilerek çok daha güçlü mobil uygulamalar geliştirmek mümkün olan bir programlama dilidir.

Swift

Apple tarafından iOS ve OS X işletim sistemlerinde uygulama geliştirmek için Objective-C dilinden türemiş bir programlama dilidir.

Bu yazımızda sizlere programlama dillerinden ve kullanım alanlarından bahsettik. Başka bir yazımızda görüşmek üzere 🙂